Przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239 z późn. zm.) definiują izolację jako odosobnienie osoby lub grupy osób chorych na chorobę zakaźną albo osoby lub grupy osób podejrzanych o chorobę zakaźną, w celu uniemożliwienia przeniesienia biologicznego czynnika chorobotwórczego na inne osoby (art.2 pkt 11 ww. ustawy). Izolacja dotyczy zatem osób chorych, zakażonych lub podejrzanych o zakażenie. Natomiast kwarantanna, to zgodnie z art. 2 pkt 12 ww. ustawy – odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych. Kwarantannie podlega osoba, która:
- wróciła z zagranicy i nie jest obywatelem Polski, kraju UE lub EFTA,
- miała kontakt z osobą zakażoną, chorą lub podejrzaną o zakażenie,
- ma objawy, które mogą wskazywać na zakażenie SARS-CoV-2,
- mieszka wspólnie z osobą objętą kwarantanną.
Kwarantannę odbywa się w miejscu zamieszkania, a jeżeli nie ma takiej możliwości, służby sanitarno-epidemiologiczne kierują do jej odbycia w wyznaczonym ośrodku. W trakcie kwarantanny nie można zmieniać miejsca pobytu, a za jej nieprzestrzeganie grozi grzywna do 30.000 zł.
Na izolację domową kierowane są osoby niewymagające hospitalizacji, u których zdiagnozowano koronawirusa. W jej trakcie – w 7 dobie – osoba izolowana otrzymuje SMS z informacją, że w 8-10 dobie powinna odbyć się teleporada z lekarzem rodzinnym, w wyniku której nastąpi ocena stanu zdrowia i zapadnie decyzja o ewentualnym przedłużeniu izolacji powyżej 10 dni. Jeśli wystąpiły objawy koronawirusa czas trwania izolacji wynosi minimum 13 dni od daty pojawienia się objawów, przy czym ostatnie 3 dni powinny być bezobjawowe. Natomiast jeśli nie wystąpiły objawy infekcji, izolacja kończy się w 10. dniu od daty wykonania testu, na podstawie którego została zarządzona. W przypadku osób mających słabą odporność izolacja może zostać przedłużona do 20 dni.
Kwarantanna nakładana na osoby, które miały styczność ze źródłem zakażenia, a u których nie wystąpiły objawy choroby, trwa nie dłużej niż 10 dni i kończy się automatycznie, chyba że inspektor sanitarny postanowi inaczej.
Niemożność wykonywania pracy w wyniku nałożonej izolacji lub kwarantanny jest traktowana na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby (art.6 ust. 2 ustawy zasiłkowej).
Płatnik składek, który nie jest upoważniony do wypłaty zasiłków, przekazuje do ZUS decyzję inspekcji sanitarnej (odpowiednio oświadczenie o odbyciu kwarantanny złożone przez ubezpieczonego zamieszkującego wspólnie z osobą poddaną kwarantannie) wraz z zaświadczeniem wystawionym na druku Z-3 (Z-3a, jeżeli dotyczy zleceniobiorcy).
Wynagrodzenie za czas choroby i zasiłek chorobowy przysługują osobie podlegającej ubezpieczeniu chorobowemu objętej izolacją lub kwarantanną, o ile posiada on wymagany okres ubezpieczenia chorobowego, czyli:
- pracownik – powyżej 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego
- zleceniobiorca – ponad 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego –
Pracownik lub zleceniobiorca ma obowiązek powiadomić pracodawcę o decyzji powiatowego inspektora sanitarnego, która jest podstawą do wypłaty wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłku chorobowego.
Ze względu na konieczność natychmiastowego odseparowania osoby podejrzanej o zakażenie, informacja o nałożonej kwarantannie/izolacji może zostać podana w każdy sposób, w tym ustnie (np. telefonicznie), a następnie powinna być potwierdzona decyzją, do czego w praktyce dochodzi nawet po kilku dniach lub później. Dokument ten może zostać przekazany za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności. Po otrzymaniu decyzji – w terminie 3 dni roboczych od dnia zakończenia obowiązkowej kwarantanny – należy przekazać ją płatnikowi składek (pracodawcy, zleceniodawcy).
Na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r., osoba poddana obowiązkowi kwarantanny odbywa ją razem z osobami wspólnie zamieszkującymi lub gospodarującymi, podając informacje o tych osobach organom inspekcji sanitarnej. Dane te przekazuje się za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub przez telefon. Osobom wspólnie zamieszkującym lub gospodarującym z osobą poddaną kwarantannie nie wydaje się decyzji organu inspekcji sanitarnej. Składają one pracodawcy (zleceniodawcy) “Oświadczenie osoby wspólnie zamieszkującej lub gospodarującej z osobą, która odbywa obowiązkową kwarantannę po przekroczeniu granicy/na podstawie decyzji państwowego inspektora sanitarnego”. Stanowi ono dowód do wypłaty świadczeń.
Odbywanie obowiązkowej kwarantanny nie wyklucza możliwości wykonywania pracy zdalnej.
Na mocy art. 3 specustawy, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania. Pracownik wykonujący w okresie kwarantanny pracę zdalną – otrzymuje wynagrodzenie za pracę (art. 80 K.P.).
